Wydostający się na zewnątrz rozpalony do białości materiał może mięć niezwykle destrukcyjny wpływ na otoczenie. Temperatura roztopionej skały (magma) może mieć ponad 1000 °C. Ognista magma wydostaje się na powierzchnię poprzez wąskie i szerokie kanał lub szczeliny. Zestalona magna gromadzi się wokół wylotów, tworząc dobrze znany kształt wulkanów stromego i wąskiego stożka.
Podnoszenie się magmy pod wulkanem powoduje wzrost ciśnienia aż do nagłego rozkruszenia położonych powyżej skał. Z magmy wydziela się rozpuszczony w niej gaz poszerzając gardziel i niekiedy wywołując wielką eksplozje. Szkody w otoczeniu spowodowane są całym arsenałem śmiertelnych czynników takich jak zamieciami pyłowymi, falami uderzeniowymi o dużej szybkości, gorącymi toksycznymi gazami, potężnymi lawinami pyłu wulkanicznego zmieszanego z wodą czy gradem skał.
Na ogół wszystko co znajdzie w obrębie wulkanu zostaje doszczętnie zniszczone przez popiół, ognistą magmę i toksyczne gazy. Jednak świeżo utworzony materiał z płaszcza ziemi zawiera kryształy które pod wpływem wody szybko rozpadają się tworząc żyzną glebę bogatą w substancje organiczne istotne dla życia. W miejscach gdzie spadło kilka centymetrów trawa czy drzewa szybko odzywają. Wielu ludzi uprawiających ziemie specjalnie zbiera taki popiół wulkaniczny by nawozić nimi pola i pomimo niebezpieczeństwa idącego z sąsiedztwa z takim wulkanem wielu ludzi zamieszkuje te tereny ze względu na żyzne ziemie.